کتاب دست دوم شاهنامه فردوسی از داستان کیخسرو و افراسیاب تا سرانجام کیخسرو

آن چه در این مجلد از هرچیز مهم‌تر است، پرداخت به شخصیت کیخسرو است. این پادشاه عارف مسلک بر خلاف پادشاهان پیشین، آمیخته‌ای از عناصر زمینی و آسمانی است. او درست بعد از فارغ شدن از تمام رنج‌ها و مصیبت‌ها و در زمانی که ایران‌زمین، همه‌ی این رنج‌ها را پشت‌سر گذاشته و رنگ آرامش و صلح به خود می‌گیرد، از تاج و تخت پادشاهی چشم می‌پوشد و همه‌ چیز را به ایرانیان می‌بخشد و بی‌آنکه توشه‌ای بردارد، راهی الهی را در پیش می‌گیرد و ناپدید می‌شود. او در اعتقاد مردم آن زمان، همان سوشیانس است که در دین زرتشت، ظهور خواهد کرد. نکته‌ی دیگر که در این مجلد، بارز است، مکافات است و هرکس به فراخور گناهی که مرتکب شده، کیفر می‌بیند. کیخسرو، افراسیاب را قاتل اصلی سیاوش می‌داند پس با دست خود، او را گردن می‌زند، در حالی که در همان مجلس، گرسیوز و گروی زره به دست دژخیم سپرده می‌شوند".